Co oznacza dziedziczenie ustawowe?

Napisany przez prasowa, dnia 2020-09-24 11:57:11

Dziedziczenie ustawowe to najczęstszy w naszym kraju sposób dysponowania mieniem zmarłego, który determinuje dalszy los pozostałego po nim majątku.

Regulowane przez kodeks cywilny, znajduje zastosowanie zazwyczaj w chwili, gdy spadkodawca nie pozostawił po sobie testamentu. Jaka jest kolejność takiego dziedziczenia zgodnie z polskim prawem spadkowym?

Podstawowe zasady dziedziczenia ustawowego

Dziedziczenie ustawowe ma miejsce w trzech głównych sytuacjach:

• zmarły nie pozostawił po sobie testamentu ani innych form rozporządzenia swoim majątkiem, takich jak zapis windykacyjny czy spółka,
• testament został unieważniony,
• osoby wymienione w testamencie zrzekły się spadku.

W takich przypadkach część lub całość mienia osoby zmarłej podlega podziałowi pomiędzy rodzinę spadkodawcy, zgodnie z odgórnie ustalonymi przez prawo spadkowe zasadami.

Kolejność dziedziczenia ustawowego

Przepisy kodeksu cywilnego wyznaczają pewne grupy, do których należą określeni spadkobiercy ustawowi. W trakcie tego typu dziedziczenia, pierwszą kolejność do otrzymania spadku posiada małżonek i dzieci zmarłego. W takiej sytuacji spadek obejmuje połowę majątku wspólnego małżonków oraz majątek osobisty spadkodawcy. Najczęściej małżonek oraz potomstwo dziedziczy w równych częściach, przy czym mąż lub żona zmarłego nie może otrzymać mniej niż ¼ pozostawionego majątku.

Jeżeli zmarły był w związku małżeńskim, a zarazem nie posiadał dzieci, prawo spadkowe przyznaje jego majątek mężowi lub żonie oraz rodzicom. Małżonek spadkodawcy otrzymuje wtedy połowę spadku, a rodzice ¼ mienia po swoim zmarłym dziecku. W momencie, gdy osoba nieżyjąca nigdy nie zawierała małżeństwa, całość jej majątku przysługuje rodzicom, którzy dziedziczą po połowie. W chwili, gdy jeden z rodziców także nie żyje, jego połowę spadku otrzymuje w równych częściach rodzeństwo spadkodawcy. Jeśli zmarły był sierotą i nie miał rodzeństwa, cały spadek dziedziczy jego małżonek. Warto także wspomnieć, że w przypadku rozwodu i separacji, były małżonek zostaje wyłączony z dziedziczenia ustawowego. Również osoby w związkach nieformalnych nie posiadają ustawowego prawa do spadku po zmarłym partnerze.

Niekiedy zdarza się także, że rodzice zmarłego już nie żyją, a on sam nie posiadał ani małżonka, ani rodzeństwa lub też wszyscy oni zrzekli się prawa do majątku. W takiej sytuacji pozostały po nim spadek przechodzi na jego dziadków. Jeżeli i oni nie żyją lub nie chcą przyjąć pozostałego mienia, dziedziczenie ustawowe będzie dotyczyć ich dzieci, wnuków i prawnuków, czyli wujów, ciotek i stryjów spadkodawcy.

Od niedawna prawo do dziedziczenia po zmarłym posiadają także pasierbowie, czyli dzieci małżonka spadkodawcy z innych związków. Sytuacja ta jest możliwa jedynie w chwili, gdy nie ma już innych krewnych, którzy mogliby przyjąć spadek lub cała pozostała przy życiu rodzina zrzekła się dziedziczenia. W momencie, gdy brak jest jakichkolwiek spadkobierców lub nie wyrazili oni chęci przyjęcia spadku, cały majątek przypadnie na rzecz gminy, w której ostatnio zamieszkiwał zmarły lub też Skarbu Państwa.

Dużo ciekawych infomacji na temat spadków - zachowek.biz.pl/category/stwierdzenie-nabycia-spadku/

Dziedziczenie ustawowe krok po kroku

Gdy zmarły nie pozostawił po sobie testamentu, konieczne będzie przeprowadzenie procedury spadkowej. Niezbędne będzie złożenie do sądu rejonowego właściwego dla ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawcy wniosku o stwierdzenie nabycia spadku. Zostanie wtedy przeprowadzona odpowiednia procedura, która umożliwi zgodne z prawem spadkowym rozdysponowanie majątku zmarłego. Można także zdecydować się na sporządzenie aktu poświadczenia dziedziczenia u notariusza.

Należy wspomnieć również o sytuacji, w której spadkodawca jeszcze za życia rozdysponował swój majątek w formie darowizny wybranym osobom, pomijając innych członków rodziny, którym przysługuje prawo do spadku. W takim przypadku mogą oni ubiegać się o zachowek, bez względu na fakt, czy dziedziczenie odbywa się w formie testamentowej, czy ustawowej.

Użyte tagi: zachowek, dziedziczenie, prawo spadkowe, spadek